De geschiedenis van de Petruskerk

06 feb 2018

In 1881 begon de 3-jarige bouw van de Rooms-Katholieke St. Petruskerk. Architect was Carl Weber, uit Duitsland, en daarnaast was pastoor J. Lips de bouwpastoor. Weber tekende een ontwerp met elementen in de Neo-Romaanse stijl. De zijbeuken zijn in klaverbladvorm afgerond. De begroting van Weber bedroeg 150.000 gulden, wat vooral bijeen werd gebracht door de Vughtse gemeenschap. De muurschilderingen in het interieur zijn gemaakt door de Vughtse schilder Charles Grips. In 1884 werd de kerk ingewijd door bisschop Godschalk.

St. Petruskerk
St. Petruskerk.

Bouw 1881 – 1883

De St. Petruskerk werd gebouwd om de Sint Pieter te vervangen. Dit was een kerk met een strooien dak uit de veertiende eeuw, die te klein was geworden. De bouw van de St. Petruskerk bleek een moeilijk proces. Op 5 december 1882, aan het eind van de dag, stortten namelijk twee pijlers in de noordelijke zijbeuk in. Acht mannen vonden hierbij de dood. Later bleek dat men op verschillende plekken in de kerk de verkeerde metselspecie had gebruikt. Er moest daardoor van alles worden afgebroken en opnieuw gebouwd. Weber mocht, na veel aarzeling, het werk afmaken, maar de verhouding was wel een tijd bekoeld. ‘Hadde ik u toch nooit gekend’ schreef bouwpastoor Lips. Weber zelf was door het ongeluk zeer aangeslagen. Hij heeft uiteindelijk zijn ontwerp sterk vereenvoudigd; de zij-armen werden smaller uitgevoerd en in plaats van de stenen koepel kwam er een kleinere houten toren.

Aan de westelijke zijde van de kerk werden rond 1930 twee kapellen toegevoegd. Rond 1960 werd de kerk door een aanbouw met de pastorie verbonden. In 2005 kwam er tijdens een uitvaart gruis naar beneden. Sindsdien wordt de Petruskerk niet meer voor religieuze activiteiten gebruikt.

Sloop van Petruskerk voorkomen in 2011

De lokale woningstichting maakte vervolgens plannen om het gebouw te herontwikkelen. Deze plannen waren echter zo ambitieus dat ze financieel niet kon worden gerealiseerd, ondanks de toezegging van 2 miljoen euro subsidie door het Rijk, de provincie en de gemeente. De woningstichting stopte met de planontwikkeling en er restte de parochie eind 2010 weinig anders dan het aanvragen van een sloopvergunning.

Een aantal Vughtenaren kon dit niet aanzien. De voormalige Petruskerk ligt namelijk pal in het centrum van Vught en is daarmee zeer beeld- en sfeerbepalend. Vught zat niet te wachten op een jarenlang braakliggend terrein of een ‘doos’ met winkels en daarop appartementen. Tenminste, dat was de mening van de, oorspronkelijk 3 en uiteindelijk 7, Vughtenaren. Zij staken begin 2011 de koppen bij elkaar om de sloop van één van de markantste gebouwen van Vught te voorkomen. Zij vormden een vennootschap zonder winstoogmerk en werden vanaf 23 augustus 2011 economisch eigenaar van DePetrus. Juridisch eigenaar van de kerk is het bestuur van de parochie Edith Stein te Vught.

De restauratie 2011-2012

In opdracht van de PetrusBV is Aannemingsbedrijf Nico de Bont uit Vught op 20 augustus 2011 begonnen met de restauratie. Op 18 december 2012 is de restauratie gereedgekomen.

Restauratie 2012
Restauratie 2012.

De volgende werkzaamheden zijn o.a. verricht:

  • renoveren waar nodig van het metselwerk en voegwerk
  • herstel van de kapconstructies en de dakbeschotten
  • vernieuwen van dakbedekkingen en loodwerken
  • vervangen waar nodig van kozijnen, ramen en deuren
  • restaureren van alle gebrandschilderde ramen en glas-in-lood ramen

De totale aanneemsom met betrekking tot de restauratie bedroeg ca. 2,4 miljoen euro, exclusief BTW. De gemeente Vught, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Provincie Noord-Brabant verstrekten een subsidie van in totaal 2 miljoen euro, inclusief BTW.

Ontmoetingscentrum DePetrus april 2018

De kerk was dus voor sloop behoed, maar welke functie zou het gebouw krijgen? In de jaren na de renovatie is langdurig gesproken over het gebouw als ontmoetingscentrum voor Vught. Het Vughts Museum en de Vughtse Bibliotheek zijn in een vroegtijdig stadium betrokken geraakt, later gevolgd door de Stichting Anders Bezig Zijn en de Wereldwinkel Vught. In 2016 werd de Stichting Ontmoetingscentrum DePetrus opgericht. Deze stichting huurt het ontmoetingscentrum van DePetrus BV en verhuurt de begane grond van DePetrus alsmede het schildersatelier op de eerste etage aan de inmiddels 5 bewoners (Welzijn Vught trekt ook in DePetrus). De bewoners streven een intensieve samenwerking na en een gezamenlijke jaarprogrammering.

Jaarlijks zullen er wisseltentoonstellingen worden georganiseerd en een aantal grote evenementen. DePetrus als ontmoetingscentrum van Vught was een grote wens van het gemeentebestuur van Vught. Het proces naar de totstandkoming was niet altijd makkelijk. Mede door inhoudelijke en financiële ondersteuning vanuit het gemeentebestuur is Vught vanaf april 2018 een prachtig en toonaangevend ontmoetingscentrum rijker.